Najczęściej zadawane pytania

Teksty na tej stronie wymagają gruntownego uaktualnienia, które jest już w toku.

 

Dlaczego Instytut „Karola Wojtyły”?

Spotykamy się z zarzutami, że jesteśmy kolejną instytucją, która w celu wsparcia realizacji swoich własnych dążeń wykorzystuje zainteresowanie i podziw, jaki budzi sylwetka Papieża. Jakkolwiek podziwiamy Jana Pawła II, jak wiele osób w Polsce, to dla nas Karol Wojtyła to przede wszystkim niedoceniony na świecie i w Polsce filozof, którego największe dzieło filozoficzne – Osoba i czyn – tworzy podwaliny pod nowe ujęcie człowieka jako osoby.

Dzieło to jest naszym zdaniem najgłębszym i najbardziej wszechstronnym studium człowieka napisanym w XX wieku i powinno stanowić podstawę personalistyki jako nowej nauki, którą chcemy rozwijać w Instytucie.  Dlatego bolejemy nad tym, że do dziś nie powstało wierne tłumaczenie tej pozycji na język angielski. Zarówno w świecie nauki, jak i filozofii jej wpływ jest nieporównywalny ze znaczeniem, jakie niesie. Nawet niektórzy personaliści nie wiedzą o jej istnieniu. Publikując teksty naukowe w języku angielskim, chcielibyśmy zachęcić świat do zgłębiania myśli personalistycznej Karola Wojtyły.

Dlaczego Fundacja Naukowa?

Nikt nie ma wątpliwości, że nauka i związane z nią najnowsze technologie wywierają na nasze życie zarówno pozytywne jak i negatywne skutki. Uważamy, że wiele ze skutków negatywnych związanych jest z traktowaniem człowieka jedynie jako złożonego systemu biologicznego, który jest zdeterminowany przez otoczenie i swoją spuściznę genetyczną.

Kiedyś takie myślenie doprowadziło do szukania, która rasa jest genetycznie „lepsza”. Dzisiaj ma swoje odbicie w „pigułkowych” sposobach leczenia, w przedmiotowym traktowaniu ciała ludzkiego oraz w wielu innych zjawiskach, które nie uwzględniają w oczywisty sposób całości osoby ludzkiej. Taki zdeterminowany człowiek ma w oczach zwolenników takiego podejścia niewielki wpływ na swoje działanie i swój los. Ujęcie człowieka jako pana swojego losu sprawia, że wiele nauk szczegółowych jest bezradnych.

Co konkretnie chcemy robić?

Nawet najlepsza praca badawcza może pozostać niezauważona, ze względu na hermetyczny język i proces badawczy.  Ma to negatywny wpływ zarówno na badaczy, którzy tracą kontakt z rzeczywistością, jak i na ludzi, którzy nie potrafią korzystać z osiągnięć nauki. Dlatego chcielibyśmy na różne sposoby i w miarę naszych możliwości przybliżać społeczeństwu badania naukowe oraz współpracować z różnymi grupami społeczeństwa w planowaniu i prowadzeniu badań.

Celom tym służyło będzie tworzenie i wspieranie finansowe i merytoryczne: publikacji książkowych, tekstów naukowych i popularno-naukowych, programów radiowych i telewizyjnych, filmów, stron internetowych, konferencji naukowych i wydarzeń popularno-naukowych, ekspertyz, diagnozy i audytów instytucji, całych obszarów życia społecznego, reklam społecznych, wydarzeń artystycznych. Chcemy współtworzyć z uczelniami studia podyplomowe i stacjonarne z zakresu personalistyki stosowanej. Chcemy współpracować w tworzeniu szkoleń i kursów w tej niedocenionej dziedzinie. Będziemy wspierać naszych członków w tworzeniu klubów Instytutu Wojtyły na całym świecie i chcemy powoływać instytucje edukacyjne wszystkich szczebli pozwalające na kształcenie kadr we wdrażaniu tego sposobu patrzenia na rzeczywistość.

Jakimi problemami chcemy się zająć w pierwszej kolejności?

We współczesnym świecie istnieją pewne powszechne, niepokojące zjawiska, takie jak: relatywizacja wartości, brak odpowiedzialności,  brak kultury  życzliwości, współpracy i solidarności, brak pokory, konsumpcyjny styl życia, bezmyślność jako problem społeczny,  postawa roszczeniowa, postawa krytykanctwa bez odpowiedzialności, problem wykluczenia społecznego, wynaturzenia demokracji, uzależniania finansowego osób, instytucji i państw, brak solidarności. Chcielibyśmy badać te zjawiska w obszarach, które według nas są najważniejsze dla zmiany obrazu świata.

Obszarami, w których występują te zjawiska i z którymi od lat różne społeczności nie mogą sobie poradzić, są:

  • System edukacji – chcemy zaproponować model wykształcenia i wychowania oparty na antropologii personalistycznej, uwzględniającej fakt, że nie tylko władze oświatowe i nauczyciele, ale także rodzice, uczniowie i społeczeństwo powinni uczestniczyć w kształtowaniu młodych ludzi. Uważamy, jak to zostało dobrze ujęte w przysłowiu afrykańskim, że „do wychowania jednego dziecka potrzebna jest cała wieś”.
  • Media – chcemy badać mechanizmy sprawiające, że prawda i rzetelność przestają być obowiązującą normą mediów na całym świecie. Nasze zainteresowanie chcemy w szczególności skupić na dziennikarstwie społecznym, na budowie nowoczesnego modelu dziennikarstwa, gdzie każdy może być źródłem i odbiorcą informacji.
  • Osoba w środowisku pracy oraz zarządzanie – współczesne miejsca pracy charakteryzują się coraz większym zautomatyzowaniem i uprocedurowieniem – chcemy pokazać, że człowiek – jako wolna osoba podejmująca decyzje i wnosząca do organizacji swoją innowacyjność i zaangażowanie – może być podstawą nowej konkurencyjności. Chcemy zaproponować konkretne narzędzia wspierające angażowanie wszystkich pracowników w procesy zarządzania organizacją.
  • Słabość rodziny – wielu badaczy wskazuje na skutki rozwodów i rozbicia rodziny, mało jest jednak badań, które pokazywałyby, jakie są powody kryzysu rodziny. Akceptując wiele zjawisk współczesnej cywilizacji, nie zdajemy sobie często sprawy, że te same zjawiska rozbijają rodzinę, na której dotąd opierał się rozwój społeczeństwa. Chcemy wskazać te mechanizmy i zaproponować sposoby przeciwdziałania im.
  • Problem nadmiaru złej żywności (wysoko przetworzonej) – nawet istniejąca nauka pokazuje, jak nowe praktyki w produkcji i kulturze konsumpcji wpływają na zachorowalność na choroby cywilizacyjne (zwłaszcza cukrzycę). Uważamy, że zjawiska te należy analizować w szerszej perspektywie niż perspektywa zdrowia. Są to zjawiska kulturowe, które wynikają z określonej wizji człowieka. Chcemy je zrozumieć, analizując je z perspektywy personalistycznej i w tej perspektywie zaproponować właściwe rozwiązania.
  • Medycyna i ochrona zdrowia – nie ma już chyba kraju na świecie, który byłby zadowolony ze swojej polityki zdrowotnej. Dlatego rozpoczęliśmy już prace nad błędami systemowymi, które należałoby usunąć, aby systemy ochrony zdrowia były skuteczne. Uważamy, że wymagać to będzie także innego, bardziej holistycznego, widzenia medycyny jako nauki, która będzie skupiona nie tylko na leczeniu, lecz także na profilaktyce. A w leczeniu nie będzie skupiona na jednostkach chorobowych, ale na całym człowieku  i jego dobrostanie.
  • Ekologia (zanieczyszczenie środowiska) – podobnie jak w przypadku słabości rodziny, wielu badaczy skupia się przede wszystkim na zagrożeniach zanieczyszczeń dla człowieka, brakuje jednak źródeł zjawiska którym jest „cywilizacja śmieci” ubolewając nad zanieczyszczeniem ludzie równocześnie uczestniczą w takim sposobie rozwoju ekonomicznego, który degraduje nasze środowisko. Będziemy się starali pokazywać mechanizmy, które stoją za zanieczyszczeniem i popularyzować styl życia, który tym zjawiskom może zaradzić.

Co nas odróżnia od innych podobnych instytucji ?

Personalistyka to nie tylko inny zakres badań, ale także inny sposób prowadzenia badań. Personalistyka wymaga współpracy badaczy z różnych dyscyplin. Na przykład, wiele badań nad efektem placebo pokazuje wpływ nastawienia pacjenta na skutki leczenia farmakologicznego. W edukacji – przy skupieniu na uczeniu się – nie docenia się diety uczniów, a w zarządzaniu prawie nikt nie bada wpływu sposobów radzenia sobie z lękiem przez menedżerów na efektywność finansową przedsiębiorstw. Trudności obecnych nauk wynikają często z atomizacji obszarów badawczych. My chcemy współpracować nad wypracowaniem wspólnego rozwiązania.

Kolejną negatywną cechą nauki jest brak angażowania “zwykłych zjadaczy chleba” w badania naukowe. Mimo, że nauka wpływa na każdego z nas, niewielu ma wpływ na naukę. Chcielibyśmy to zmienić, przez ścisłą współpracę i angażowanie osób nie będących naukowcami w zrozumienie, czym jest nauka, ale także przez zaproszenie wszystkich do współtworzenia badań naukowych – na przykład uczniowie mogą nam powiedzieć dlaczego badaczom nie udaje się dotrzeć do przyczyn nękania w szkołach. Nowe technologie pokazują, że wpływ ten może być dzisiaj znaczący. Cechą naszego Instytutu jest całkowita przejrzystość i uczestnictwo. Wszyscy wspierający nas członkowie mają możliwość współdecydowania o działaniach Instytutu poprzez wpływ na wybór członków Rady Instytutu. Będziemy także na bieżąco informować naszych członków o sposobie wykorzystania powierzonych nam funduszy.

Z kim chcemy współpracować?

Wiele instytucji, firm, organizacji na całym świecie podejmuje podobne problemy do naszych i poszukuje nowych rozwiązań w nowy sposób. Chętnie nawiążemy współpracę z wszystkimi tymi organizacjami i osobami, czy to w ramach wspólnych projektów, czy też choćby informując ich o naszych badaniach i korzystając z ich osiągnięć. Listę partnerów Instytutu umieścimy na naszej stronie wraz z linkami do ich stron, licząc na to samo w rewanżu. Jest oczywiste, że skala wyzwań przed którymi stoimy wymaga współpracy na wszystkich możliwych szczeblach.